Józef Bułak-Bałachowicz – życie i działalność

Józef Bułak-Bałachowicz urodził się 4 września 1894 roku w Skopjewie na Wileńszczyźnie.

 Był jednym z najbliższych współpracowników swojego brata, generała Stanisława Bułak-Bałachowicza, z którym walczył w formacjach wojskowych na terenie Polski i Europy Wschodniej. Pełnił funkcję dowódcy pułku oraz zastępcy dowódcy oddziału, wyróżniając się odwagą i inicjatywą w samodzielnych akcjach wojskowych, takich jak bitwy pod Bazarem i Chabnem.

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku został awansowany do stopnia generała i wziął udział w organizacji Ludowej Armii Ochotniczej. Po demobilizacji jego oddziały zostały przesiedlone do Polski, a ponad tysiąc żołnierzy otrzymało możliwość osiedlenia się i pracy na terenie Puszczy Białowieskiej. Znaleźli oni zatrudnienie w przemyśle drzewnym, kolejkach leśnych, tartakach i zakładach chemicznych. Największe skupiska osadników znajdowały się w Białowieży, Hajnówce, Narewce i okolicznych wsiach.

Józef Bułak-Bałachowicz wraz z żoną Zinaidą i synem Zdzisławem zamieszkał w Białowieży, gdzie zajmował się organizacją zatrudnienia dla byłych żołnierzy. Pracował również przy transporcie drewna we współpracy z Zarządem Okręgowym Lasów Państwowych oraz posiadał udziały w tartaku w Hajnówce. W regionie dochodziło jednak do tajemniczych zabójstw byłych bałachowców, przypisywanych sowieckiemu wywiadowi. W czerwcu 1923 roku Józef Bułak-Bałachowicz padł ofiarą zamachu, prawdopodobnie przeprowadzonego przez agentów bolszewickiej policji politycznej (GPU). Został zastrzelony nocą podczas podróży z Białowieży do Hajnówki. Pochowano go na cmentarzu w Białowieży.

Historia Józefa Bułak-Bałachowicza pozostaje ważnym elementem dziedzictwa Puszczy Białowieskiej i losów osadników bałachowieckich w Polsce. Jego życie i tragiczna śmierć są świadectwem burzliwych dziejów Europy Wschodniej w pierwszej połowie XX wieku.